Duyguların beslenme üzerindeki etkileri yaz mevsiminin yaklaşıyor olması, birçoğumuz için kilo verme motivasyonunun arttığı bir dönemdir. Tatil ve bikini sezonunun başlamasıyla birlikte, bedensel görüntümüze odaklanır ve kendimizi daha sağlıklı, fit ve güzel hissetmek için çeşitli diyetlere başlarız. Ancak, gerekli tüm bilgileri ve stratejileri öğrenmiş olsak da, birçok kişi için kilo verme süreci bazen beklenen gibi gitmez. Bunun nedeni, duygusal faktörlerin beslenme alışkanlıklarımız üzerindeki etkisidir. Kişiler, duygusal açlıklarını kontrol etmekte zorlandıklarında, istedikleri sonuçları elde etmek yerine, kilo verme süreçleri sekteye uğrayabilir. Bu yazıda, “duygusal yeme” kavramını daha ayrıntılı bir şekilde inceleyecek ve bununla başa çıkmak için uygulanabilecek etkili stratejilerden bahsedeceğim.
Duygusal Yeme Nedir?
Duygusal yeme, gerçek fiziksel açlık nedeniyle değil, psikolojik bir ihtiyacı gidermek amacıyla yemek yemektir. İnsanlar, stresli, üzgün, mutlu ya da yalnız hissettiklerinde, bu duygusal halleri rahatlatmak ve daha iyi hissetmek için yemeklere yönelirler. Örneğin, bir kişi iş yerinde yaşadığı stres nedeniyle pizza veya abur cubur yiyebilir, ya da bir ayrılık sonrası kendini kötü hissettiğinde dondurma ya da çikolata tercih edebilir.
Bu durum, aslında fizyolojik bir açlıkla ilgili değil, duygusal boşlukları doldurma çabasıdır. Kişi, karnı aç olmadığı halde rahatlama, mutluluk ya da huzur hissetmek için yemek yer. Oysa yemek yeme, vücudun gerçek enerji ihtiyacını karşılamaktan çok, duygularla başa çıkma biçimidir.
Duygusal Yeme ile Fiziksel Açlık Arasındaki Farklar
Duygusal açlık ile fiziksel açlık arasındaki farkları anlamak, duygusal yemeyi tanımada ve kontrol etmede önemlidir. İşte ikisi arasındaki temel farklar:
- Zamanlama ve Hız: Duygusal açlık, aniden gelir ve kişi, hemen bir şeyler yemek ister. Oysa fiziksel açlık, genellikle zamanla gelişen, yavaş yavaş hissedilen bir açlık türüdür.
- Seçilen Yiyecekler: Duygusal yemek, belirli, genellikle yüksek kalorili ve rahatlatıcı yiyecekleri içerir. Bu yiyecekler, duygusal açlığı gidermeye yönelik bir araçtır. Örneğin, pizza, tatlılar, abur cuburlar. Ancak fiziksel açlıkta, vücut sadece enerji ihtiyacı doğrultusunda besin ister ve daha geniş bir seçenek yelpazesi vardır.
- Tatmin Edicilik: Duygusal yeme, genellikle kişiyi tatmin etmez ve yemeye devam etme isteği doğurur. Fiziksel açlık, yeterli miktarda yemekle kısa süre içinde giderilebilir.
- Sonrası Hisler: Duygusal yemek, genellikle suçluluk, pişmanlık veya rahatsızlık hissi ile sonuçlanır. Kişi, yemek yedikten sonra kötü hissedebilir. Oysa fiziksel açlık sonucu yemek yediğinizde, tatmin duygusu daha fazla olur ve genellikle pişmanlık hissi oluşmaz.
Duygusal Yemek ile Baş Etme Yöntemleri
Duygusal yeme alışkanlığının farkına varmak ve bununla başa çıkmak, sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmek adına önemlidir. İşte bu konuda yardımcı olabilecek bazı etkili yöntemler:
- Farkındalık Kazanın: Duygusal yemekle başa çıkmanın ilk adımı, bunun farkına varmaktır. Hangi duyguların sizi yemek yemeye ittiğini belirlemek önemlidir. Kendinizi aç hissetmediğiniz halde yemek yediğinizde, bu duygusal yeme olabilir. Açlık seviyenizi 1 ile 10 arasında derecelendirerek, yemek yemeye olan eğiliminizi kontrol edebilirsiniz.
- Duygusal Tetikleyicileri Tanıyın: Hangi durumların duygusal yemek isteğini tetiklediğini öğrenmek, bununla başa çıkmanın ilk adımıdır. Stres, kaygı, yalnızlık, sıkıntı ya da huzursuzluk gibi duygular, kişiyi yemek yemeye yönlendirebilir. Bu duyguları tanıyıp, başka yollarla rahatlamayı öğrenmek önemlidir.
- Alternatif Yöntemler Kullanın: Duygusal yemek isteği ile karşılaştığınızda, bunun yerine başka sağlıklı alışkanlıklar geliştirmeyi deneyin. Örneğin, yürüyüşe çıkmak, derin nefes almak, meditasyon yapmak ya da sevdiğiniz bir arkadaşınızla sohbet etmek, duygusal rahatlama için etkili yollar olabilir.
- Sağlıklı Besinler Tercih Edin: Duygusal yeme, genellikle abur cuburlar ya da yüksek kalorili yiyeceklerle gerçekleşir. Bunun yerine, sağlıklı alternatifler bulmak önemlidir. Örneğin, ruh halinizi yükseltmek için meyve, yoğurt, ceviz gibi besinleri tercih edebilirsiniz. Ayrıca, bu sağlıklı atıştırmalıkları porsiyon kontrolüyle tüketmek, fazla kalori alımını engeller.
- Zihinsel Hileler Kullanın: Duygusal yeme isteği ile karşılaştığınızda, sevdiğiniz yemekleri tamamen terk etmek yerine, dengeyi kurmaya çalışın. Örneğin, sevdiğiniz bir tatlının sadece birkaç çatalını alabilir ve zihninizde bu tatta keyfi yaşatabilirsiniz. Bu, aşırıya kaçmadan rahatlama sağlar.
- Fiziksel Aktiviteyi Artırın: Fiziksel aktivite, yalnızca vücudu değil, ruh halini de olumlu etkiler. Egzersiz yapmak, stresin azalmasına yardımcı olur ve vücutta Duyguların Beslenme Üzerindeki Etkileri mutluluk hormonu olarak bilinen endorfin salgılar. Bu, duygusal yemeyi tetikleyen olumsuz duyguları yönetmek için etkili bir yoldur.
- Destek Alın: Eğer duygusal yeme ile baş etmekte zorlanıyorsanız, bir beslenme uzmanı, psikolog ya da diyetisyen ile destek alabilirsiniz. Profesyonel yardım, yeme alışkanlıklarınızı daha sağlıklı bir şekilde düzenlemenize yardımcı olabilir.
Duygusal yemek, çoğu insanın zaman zaman karşılaştığı bir durumdur ve kilo verme sürecini olumsuz yönde etkileyebilir. Ancak, duygusal yeme ile başa çıkmak mümkündür. Kendinizi tanıyıp, duygusal açlık ile fiziksel açlık arasındaki farkları ayırt edebilir, sağlıklı başa çıkma yöntemleri geliştirebilirsiniz. Unutmayın, yemek yediğinizde duygusal bir açlıkla başa çıkmak yerine, doğru farkındalık ve stratejilerle bu durumu yönetebilirsiniz.
Yorum yaz