Kelebek Etkisi Kaos Teorisi Nedir? 

Kelebek Etkisi Kaos Teorisi Nedir? Sorusu için kelebek etkisi, büyük ve öngörülemeyen sonuçlara sahip olabilen bir sistemin ilk verilerindeki küçük değişikliklere verilen isimdir. Az çok bilinen kelebek etkisi, kaos teorisine de büyük katkı sağlayan Amerikalı matematikçi, meteorolog ve Edward Norton Lorenz’in eserlerinden biridir.

Edward Norton Lorenz, bir hava durumu modelleme deneyindeki küçük bir hata nedeniyle çok farklı sonuçlar elde ettiğini fark ettiğinde farkında olmadan kelebek etkisinin temellerini attı. Çok küçük bir değişikliğin yarattığı büyük farka hayret eden bilim adamı konuyla ilgili bir makale yayınladı. Edward Norton Lorenz’in bu makalesi ödül kazandı.

Kelebek Etkileri Nelerdir?

Kelebek etkisi kaos teorisi nedir? Adlı ödüllü makalesi ile Edward Norton  Lorenz kesin döngüsel akışta şunları dile getirdi: Teklik, süreklilik ve limit koşullarına bağlı olarak; merkezi yörünge, bir anlamda zaman özelliği olmayan bir yörünge, periyodik değilse durağan değildir. Merkezi olmayan bir yörünge;  periyodik değilse, tek tip bir sabit değildir ve sabitse, o zaman sabiti, zamanla kaybolma eğiliminde olan zamansal özelliklerinden biridir.

C Vitamini Hangi Besinlerde Vardır?

Başlangıç koşulları tam olarak ölçülemediğinden ve bu nedenle merkezi yörüngeler ile merkezi olmayan komşu yörüngeler arasında ayrım yapamadığından, periyodik olmayan tüm yörüngeler etkili bir şekilde sabitlenmez, gerçekçi tahminler açısından sonuçlarda bu nedenle, hava sistemlerinin başlangıç koşullarındaki küçük farklılıklar, günler içinde büyük değişikliklere neden olabilir. Norton, kelebek etkisi fikrini ortaya attı. Aslında kelebek etkisinin bir kasırgaya neden olup olmadığı sorusunu gündeme getirdi.

Kelebek Etkisi Teorisi

Kelebek etkisi teorisini incelemeye başlayan Lorenz, denklemleri basitleştirmek için çalıştı. Bu araştırma sırasında üç basit denklem kullandı ve bu denklemlerde yaptığı en küçük değişikliklerin bile çok farklı sonuçlar verdiğini gördü. Pek çok farklı cezbedici yaratmış olan bilim adamı, kaos teorisine en büyük katkılarından birini bu modelle yapmıştır. Yerçekimi maddeleri, kaotik sistemleri, yani kaosun matematiksel düzenlemesini anlamamızı sağlar. Yerçekimi maddelerine baktığımızda, düzenin karmaşıklıktan ortaya çıktığını görüyoruz ve bu genellikle kaos teorisini açıklamak için kullanılıyor.

Havada tahmini bir model yaratarak kendini bir anda başka bir şeyin içinde bulan Lorenz, kullanımdaki denklemleri 3 boyutlu grafiklere dönüştürdüğünde, o anda kelebeği andıran bir şeklin ortaya çıktığını buldu. Lorenz deneysel olarak bilinen bu üç boyutlu düzlemde, spirallerin ve grafiklerin asla kesişmediğini buldu. Buna göre sistem kararsızdır, periyodik davranış göstermez ve kendini tekrarlamaz. Lorenz’in çekişi bir kelebeğin kanatları gibidir.

Kelebek Etkisi  Kaos Teorisi İlişki Kavramı

Sorusunda kelebek etkisi kavramı ile kaos teorisi arasındaki ilişki şu şekilde tanımlanabilir; Kaos teorisini yan yana yığılmış domino taşları olarak düşünürsek, kelebek etkisi ilk parçaya çarpacaktır. Kaos teorisi, beklenmedik, doğrusal olmayan ve tahmin edilemez olanın bilimidir. Doğa bilimlerinin çoğu, fiziksel ve kimyasal reaksiyonlar gibi ön görülebilir olaylarla ilgilenirken; Kaos teorisi, türbülans, hava durumu, borsalar gibi ön görülemeyen ve kontrol edilemeyen doğrusal olmayan olaylarla ilgilenir. Temel mantık aynı olduğu için kaos teorisi fraktal geometri ile açıklanabilir.